یکی از شایع ترین بیماری های جهان، بیماری های قلبی-عروقی می باشد. درصد زیادی از این بیماری ها، مربوط به نارسایی دریچه قلبی می باشد. اختلال در هر کدام از دریچه ها، ممکن است روی بقیه ی دریچه های دیگر نیز اثر بگذارد. این بیماری معمولا زمانی اتفاق می افتد، که دریچه ها وظایف خود را به خوبی انجام نمی دهند. در نارسایی دریچه قلب، دریچه ها به طور کامل بسته نمی شوند و موجب برگشت خون به عقب می شوند. این بیماری اکثرا در نتیجه افتادگی دریچه ها رخ می دهد. در قلب، 4 دریچه به نام های آئورت، میترال، ریه، تریکوسپید وجود دارند. این دریچه با سیستول و دیاستول قلب، باز و بسته می شوند. ساختار این دریچه ها از بافت محکم ولی نازک تشکیل شده اند.
وظیفه ی قلب این می باشد که با پمپاژ خون، خون را به کل اندام های بدن برساند. ساختار قلب از 4 بخش تشکیل شده است. هر کدام از بخش ها دارای یک دریچه مخصوص خود هستند. وظیفه این دریچه ها این می باشد که مسیر جریان خون را به درستی برقرار کنند.
عملکرد دریچه ها
در قسمت بالایی قلب، 2 حفره به نام های دهلیز راست و چپ وجود دارند. در قسمت پایینی قلب هم 2 حفره به نام های بطن راست و چپ وجود دارند. دهلیز ها به وسیله دریچه ها از بطن ها جدا می شوند. دریچه 2 لتی بین بطن و دهلیز چپ قرار دارند. دریچه 3 لتی بین بطن و دهلیز راست قرار دارند. همچنین در مسیر خروجی بطن ها، دریچه هایی قرار دارند. در مسیر خروجی بطن چپ، دریچه آئورت قرار دارد و در مسیر خروجی بطن راست، دریچه ریه قرار دارد. این دریچه ها با بسته شدن شدن، از برگشت خون به حفره های قبلی در هنگام انقباض، جلوگیری می کنند. بدین صورت موجب برقراری جریان درست خون در کل بدن می شوند. اگر هر کدام از دریچه ها، عملکرد خود را به درستی انجام ندهند، بیماری دریچه قلبی به وجود می آید.
با عبور خون از دریچه های 2لتی و 3 لتی، خون وارد بطن ها می شوند. سپس هنگامی که بطن ها از خون پر می شوند، این دریچه ها بسته می شوند تا از برگشت خون به دهلیزها جلوگیری کنند. در این حالت با افزایش فشار بطن ها، دریچه های آئورت و ریوی باز می شوند و خون از طریق آنها، به ریه و کل اندام های بدن می رود. سپس با خالی شدن خون بطن ها، این دریچه ها بسته می شوند و دوباره دریچه های بین دهلیزی-بطنی باز می شوند.
انواع بیماری های دریچه قلبی
بیماری های دریچه قلبی، انواع مختلفی دارند، که عبارت اند از: تنگی ریه، رگولاتوری ریه، اختلال دریچه ریوی، پرولاپس دریچه میترال، اختلال دریچه میترال، تنگی میترال، سکته مغزی میترال، اختلال دریچه تریکوسپید( 3 لتی )، تنگی تریکوسپید، تنفس تریکوسپید، اختلال دریچه آئورت، اسکلروز آئورت، تنگی آئورت، انقباض آئورت، اختلال دریچه مادرزادی و نقص مادرزادی قلب.
انواع مشکلات دریچه قلبی
اختلال در دریچه قلب، می تواند به نارسایی قلبی منجر شود و قلب در این وضعیت، به سختی کار می کند. در بیماری تنگی دریچه های قلبی، این دریچه ها به خوبی نمی توانند باز شوند. با باز نشدن آنها، خون نمی تواند جریان پیدا کند. در اختلال بسته نشدن دریچه قلبی، که به آن نارسایی دریچه قلب می گویند، موجب نشت مایع می شود. همچنین در بیماری پرولاپس یا افتادگی دریچه قلب، دریچه ها هنگام بسته شدن دچار برآمدگی می شوند و ممکن است باعث نشت مایع شوند و این حالت بیشتر در زنان مشاهده می شود. در بیماری انسداد دریچه های قلبی، دریچه ها به طور کامل بسته می شوند و خون نمی تواند عبور کند.
خطر ابتلا به بیماری دریچه قلبی
عوامل متعددی برای ابتلا به بیماری های دریچه قلبی وجود دارد. یکی از عوامل خطر آن، بالا رفتن سن می باشد. اگر در گذشته سابقه ابتلا به بیماری های دریچه قلبی، نارسایی قلبی، حمله قلبی، تب روماتیسمی، اندوکاردیت عفونی قلبی و… را داشته باشید، امکان ابتلا به بیماری های دریچه قلبی بیشتر است. همچنین استفاده از مواد مخدر داخل وریدی، می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. وجود عامل های خطرزای ابتلا به اختلال کرونری قلب، احتمال ابتلا به بیماری های دریچه قلبی را بالا می برد. این عامل ها عبارت اند از: دیابت، بیماری قلبی-دیابتی، سابقه خانوادگی، تحرک کم، اضافه وزن و چاقی، مقاومت به انسولین، مصرف سیگار و دخانیات، فشار خون بالا، کلسترول بالا و.. .
علائم بیماری نارسایی دریچه قلبی
نارسایی دریچه قلبی، علائم متعددی دارد که شایع ترین آنها عبارت اند از:
ادم: در نارسایی دریچه قلبی، معمولا اندام های تحتانی از جمله دست، پا و شکم دچار ورم می شوند و شما احساس سنگینی و پری می کنید. اضافه وزن ناگهانی می تواند نشانه ادم باشد.
تپش قلب: در بیماری دریچه قلبی، معمولا ضربان قلب یا بسیار تند می شود و یا به صورت نامنظم می تپد.
احساس ناراحتی و درد در قفسه سینه: در نارسایی دریچه قلبی، هنگام انجام فعالیت های سنگین یا در فصل های سرد سال، احساس فشار و سنگینی روی قفسه سینه می کنید.
سرگیجه و ضعف: بعضی اوقات دچار ضعف می شوید و امکان دارد غش کنید. همچنین توانایی انجام فعالیت های روزمره را ندارید.
تنگی و کوتاهی نفس: اکثرا بعد از انجام فعالیت های سنگین و در هنگام استراحت، احساس کوتاهی و تنگی نفس می کنید.
نارسایی دریچه قلب چگونه درمان می شود؟
متخصص ها برای درمان نارسایی دریچه قلبی و جلوگیری از آسیب بیشتر، بعضی دارو ها را تجویز می کنند. این دارو ها عبارت اند از:
ضد انعقاد خون: این دارو ها از منعقد شدن خون جلوگیری می کنند و خطر تشکیل لخته را پایین می آورند.
بتابلوکرها: این دارو ها موجب کاهش ضربان قلب می شوند و کار قلب را کم می کنند. همچنین فشار خون را کم می کنند.
مهار کننده ACE: این دارو ها موجب گشاد شدن عروق خون می شوند، در نتیجه موجب کاهش فشار خون می شوند و برای نارسایی قلبی نیز تجویز می شوند.
دارو های گشاد کننده عروق: این ها نیز برای نارسایی دریچه قلبی تجویز می شوند و موجب گشاد شدن عروق و کاهش فشار می شوند.
ضد آریتمی ها: این دارو ها موجب کنترل ریتم قلب می شوند.
دارو های مدر: این دارو ها موجب بهبود علائم نارسایی دریچه قلبی می شوند و آب های اضافی را خارج می کنند.
گاهی اوقات برای نارسایی دریچه قلبی، نیاز به جراحی می باشد. گاهی اوقات با جراحی، دریچه قلبی ترمیم می شود و یا دریچه های قلبی تعویض می شوند.
سخن پایانی:
در این مقاله از سایت خانم دکتر بهاره جهانشاهی سعی بر آن داشتیم موارد مهمی در رابطه با نارسایی های دریچه قلب را بیان کنیم. با دیدن هر علامتی از مشکلات قلبی فورا با پزشک متخصص قلب و عروق در ارتباط باشید.
برای دسترسی راحت به پزشک متخصص می توانید از طریق مشاوره های آنلاین و یا حضوری استفاده کنید.