چربی خون بالا موجب بروز اختلالاتی در بدن می‌شود که نتیجه آن تجمع چربی‌ها در خون است. برخی از این اختلالات را در بدن می‌توان کنترل کرد ولی نه همگی شان را. چربی خون بالا را می‌توان درمان کرد اما در بیشتر موارد این بیماری تا پایان عمر با بیمار باقی می‌ماند. اگر این مشکل را دارید یک رژیم غذایی کم چرب داشته باشید و مراقب هر آنچه می‌خورید باشید. بصورت منظم یک برنامه روزانه ورزشی را انجام دهید و ممکن است به مصرف دارو نیز احتیاج داشته باشید.
با وجود اینکه چربی خون بالا می‌تواند ارثی باشد ولی معمولا این بیماری به دلیل داشتن سبک زندگی ناسالم فرد بوجود می‌آید. اگر شما میزان کلسترول مضر خون خود را پایین بیاورید در نتیجه ریسک بیماری های قلبی، سکته قلبی و مغزی را کاهش داده‌اید. در ادامه این مطلب به نشانه‌های چربی خون بالا و راه‌های درمان آن می‌پردازیم.
علائم چربی خون بالا
جالب است بدانید، کسانی که به چربی خون بالا مبتلا هستند علائم خاصی را تجربه نمی کنند. اما امکان دارد افرادی که به صورت ارثی به این بیماری مبتلا هستند شاهد رشد یکسری زائده‌های چربی زرد رنگ در نواحی چشم‌‌ها و مفاصل باشند. پزشکان معمولا با انجام یک آزمایش خون و یا پیگیری کردن مشکلات قلبی فرد، مانند سکته و یا حمله قلبی بیماری را تشخیص دهند. تجمع بی اندازه چربی در گذر زمان موجب تصلب شرایین می‌شود. این دقیقا زمانی اتفاق می‌افتد که پلاک‌ها روی دیواره شریان‌ها ایجاد می‌شوند و موجب باریک شدن دهانه‌ها می‌شود. این مشکل باعث می‌شود که جریان خون ناپایدار شده و ریسک بیماری‌های قلبی و همچنین سکته را بالا می‌برد. بیشتر بخوانید:
نحوه تشخیص چربی خون بالا
همانطور که در متن به آن اشاره شد، نشانه‌های چربی خون بالا مشخص نمی‌شوند و راه تشخیص آن انجام آزمایش خون توسط پزشک است. نتیجه آزمایش چربی خون، موارد زیر را مشخص می‌کند که مقادیر آن برای افراد سالم هم آورده شده است:
- کلسترول تام: پایین‌تر از 200 میلی گرم در دسی لیتر
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین: (LDL) برای افراد سالم، پایین‌تر از مقدار 100میلی گرم در دسی لیتر است و برای افرادی که دچار بیماری‌های قلبی، بیماری قند و یا عوامل خطر کنترل نشده دارند معادل مقداری کمتر از مقدار 70 میلی‌گرم در دسی لیتر است.
- کلسترول با لیپوپروتئین با چگالی بالا: (HDL) برای مردان، بیشتر از مقدار 40 میلی‌گرم در دسی لیتر است و برای زنان، بیشتر از مقدار 50 میلی‌گرم در دسی لیتر است.
- تری‌گلیسیرید: کمتر از مقدار 150 میلی‌گرم در دسی لیتر است.
چگونه بفهمیم در معرض خطر چربی خون بالا هستیم؟
همان طور که شما هم می‌دانید دو نوع کلسترول بد و خوب داریم LDL و .HDLکلسترول بد در دیواره شریان‌ها تجمع می‌یابد و آن‌ها را سفت و باریک می‌کند. اما برعکس کلسترول خوب کلسترول بد یا همان LDL را در خون از بین می‌برد و آن‌ها را از رگ ها دور نگه می‌دارد و به سمت کبد هدایت می‌کند. با داشتن یک سبک زندگی ناسالم، سطح کلسترول بد افزایش و بلعکس سطح کلسترول خوب در خون کاهش پیدا می‌کند.
داشتن عادت‌های ناسالم در سبک زندگی، باعث ایجاد چربی خون بالا می‌شوند. در زیر به مهم ترین موارد آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- مصرف خوراکی‌های دارای چربی‌های اشباع
- مصرف بیش از اندازه پروتئین‌های حیوانی، همانند گوشت و لبنیات
- نداشتن تحرک و فعالیت کافی
- مصرف نکردن چربی‌های سالم مورد نیاز بدن
- اضافه وزن و چاقی
- اندازه دور کمر بالا
- استعمال سیگار
- مصرف بی اندازه مشروبات الکی
اندازه غیرطبیعی کلسترول خون در افرادی که شرایط خاصی از نظر سلامتی دارند هم دیده می‌شود. این شرایط
شامل موارد زیر است:
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری قند
- داشتن مشکلسندرم تخمدان پلی کیستیک
- باردار بودن
- داشتن بیماری تیروئید کم‌کار
- دلائل ارثی
علاوه براین، سطح کلسترول خون شما می‌تواند متاثر از مصرف بعضی داروها باشد:
- مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری
- مصرف داروهای ادرار آور
- مصرف بعضی از داروهای ضد افسردگی
درمان چربی خون بالا
حال که با علل و نشانه‌های چربی خون بالا آشنا شدیم، باید بدانیم که راه درمان چربی خون بالا چیست؟ معمولا درمان از طریق تغییرات مثبت در سبک زندگی و مصرف یا قطع یکسری از داروها انجام می‌شود که ادامه به آن می پردازیم:
4 شیوه برای بهتر شدن سبک زندگی
ایجاد تغییر در سبک زندگی، در واقع راهکار اصلی برای کنترل چربی خون بالا در بدن است. حتی در صورتی که چربی بالای خون شما ناشی از دلائل ارثی است باز هم تغییر سبک زندگی راهکاری بسیار موثر برای درمان این بیماری است. در صورتی که هم اکنون داروی خاصی استفاده می‌کنید تغییر در سبک زندگی تان می‌تواند تاثیرات مثبتی روی کاهش کلسترول خون شما داشته باشد. در ادامه بیشتر به این نوع تغییرات مثبت در سبک زندگی می‌پردازیم:
از یک رژیم غذایی سالم استفاده کنید.
چربی‌های سالم را انتخاب کنید. از مصرف چربی‌های اشباع‌شده که در گوشت قرمز، بیکن(گوشت خوک نمک سود شده)، فست فود و لبنیات پرچرب موجود است پرهیز کنید.
اگر برایتان ممکن است از پروتئین‌های فاقد چربی مثل مرغ، بوقلمون و یا ماهی استفاده کنید. از لبنیات فاقد چربی و از چربی‌های اشباع نشده مانند کانولا و روغن زیتون برای آشپزی استفاده کنید.
از مصرف چربی‌های اشباع شده مانند گوشت قرمز که چربی‌های ترانس دارند خودداری کنید. همچنین چربی‌های ترانس در خوراکی‌هایی مانند غذاهای فرآوری شده در میان وعده ها پرهیز کنید.
از جمله غذاهایی که دارای امگا3 هستند می‌توان به انواع ماهی‌ها از جمله ماهی آزاد، شاه ماهی و غیره اشاره کرد. همچنین در بعضی آجیل‌ها، دانه‌های روغنی مانند گردو و دانه‌های کتان وجود دارند.
سعی کنید در برنامه غذایی روزانه‌تان استفاده بیشتر از امگا3 را جای دهید. زیرا همان طور که اشاره شد این اسید‌های چرب ترانس به سلامت قلب بسیار کمک می‌کنند. همچنین سعی کنید مصرف فیبر را در برنامه غذایی روزانه تان جای دهید. تمامی فیبرها برای سلامت قلب شما مفیدند. مواد سرشار از فیبر شامل فیبرهای محلول در جو دو سر، مغزها، میوه‌ها، سبزیجات و لوبیا هستند و سطح کلسترول بد خون را کاهش می‌دهند. بیشتر بخوانید:
وزنتان را پایین بیاورید
در صورتی که اضافه وزن دارید، کاهش وزن می‌تواند به کم شدن کلسترول خون در سراسر بدن کمک کند. برای کاهش وزن از یک رژیم کم کالری استفاده کنید و فعالیت‌های بدنی‌تان را افزایش بدهید تا یک تعادل میان آنچه می‌خورید و کالری که می‌سوزاند بوجود بیاید و حتی باید میزان کالری که می‌سوزانید از آنچه می‌خورید بیشتر شو
ورزش کنید
داشتن فعالیت بدنی برای داشتن سلامت کلی بدن، کاهش وزن و تنظیم میزان کلسترول بدن بسیار مهم و موثر است. زمانی که فعالیت بدنی ندارید میزان کلسترولHDL بدن افت می‌کند. بدن شما تنها به 40دقیقه ورزش متوسط تا شدید، 3یا4 روز در هفته احتیاج دارد تا سطح کلسترول بدن را کاهش دهد. هدف شما برای یک هفته حداقل 150 دقیقه ورزش باشد
مصرف سیگار را ترک کنید
استعمال سیگار سطح کلسترول خوب بدن را کاهش داده و تری‌گلیسیرید را افزایش می‌دهد. حتی اگر مبتلا به چربی خون بالا نشوید ، استعمال سیگار خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
